Wat is prikkelverwerking?
Prikkelverwerking verwijst naar het vermogen van het zenuwstelsel om informatie van de zintuigen te ontvangen, te interpreteren en erop te reageren. Het zenuwstelsel ontvangt voortdurend signalen van de omgeving via de zintuigen (zien, horen, aanraken, smaak en geur) en moet deze informatie op een georganiseerde en zinvolle manier verwerken. We maken hierbij onderscheidt tussen de externe zintuigen en de interne zintuigen. De externe zintuigen zijn voor de meeste bekend, dit zijn; zien, horen, aanraken/voelen, smaak en geur. De interne zintuigen zijn minder bekend en zijn; spier- en gewrichtsgevoel, inwendig gevoel (zoals honger, dorst, slaap, zindelijkheid) en evenwicht. Bij evenwicht wordt nog onderscheidt gemaakt in de liniaire prikkels en de roterende prikkels.
Prikelverwerking bij kinderen
Een effectieve prikkelverwerking is essentieel voor het normaal functioneren en aanpassen aan de omgeving. Prikkelverwerking bij kinderen is een cruciaal aspect van hun ontwikkeling, en het kan variëren van kind tot kind. Sommige kinderen hebben een goed ontwikkeld vermogen om sensorische prikkels te verwerken, terwijl anderen uitdagingen kunnen ervaren. Hier staan enkele belangrijke aspecten van prikkelverwerking bij kinderen uitgelegd.
Overgevoeligheid (hypersensitiviteit): Sommige kinderen kunnen overgevoelig zijn voor bepaalde sensorische prikkels. Ze kunnen bijvoorbeeld heftig reageren op fel licht, harde geluiden, aanrakingen of bepaalde geuren.
Ondergevoeligheid (hyposensitiviteit): Aan de andere kant kunnen sommige kinderen minder responsief zijn op sensorische prikkels. Ze hebben mogelijk een hogere drempel voor het waarnemen van stimuli en kunnen bijvoorbeeld moeite hebben met het herkennen van pijn of temperatuurveranderingen.
Kinderen moeten leren hoe ze hun reactie op sensorische prikkels kunnen reguleren. Problemen met modulatie kunnen leiden tot overmatige reacties (bijvoorbeeld overmatig schrikken) of onvoldoende reacties (bijvoorbeeld niet opmerken van een waarschuwingsgeluid). Sommige kinderen kunnen moeite hebben met het aanpassen van hun reactie op een passende manier.
Kinderen ontwikkelen hun vermogen om subtiele verschillen tussen verschillende sensorische prikkels waar te nemen en te begrijpen. Dit heeft invloed op hun vermogen om bijvoorbeeld specifieke geluiden te identificeren, verschillende texturen te onderscheiden, of kleuren te herkennen.
Kinderen moeten leren hoe ze informatie van verschillende zintuigen kunnen integreren om effectief te functioneren. Dit is belangrijk voor activiteiten zoals het coördineren van bewegingen, begrijpen van de omgeving en sociaal interactie.
Sommige kinderen zoeken actief naar sensorische prikkels, terwijl anderen ze juist proberen te vermijden. Dit kan invloed hebben op hun keuze van activiteiten en omgevingen.
Kinderen met bepaalde ontwikkelingsstoornissen, zoals autismespectrumstoornis (ASS) of ADHD, kunnen vaak kenmerken van sensorische overgevoeligheid of ondergevoeligheid vertonen.
Bij kinderen met moeilijkheden in prikkelverwerking kunnen interventies en ondersteuning helpen. Een sensorisch integratiespecialist kan hierbij helpen.
Omgaan met prikkelverwerking bij kinderen
Het is belangrijk om te begrijpen dat kinderen uniek zijn en dat individuele verschillen in prikkelverwerking normaal zijn. Als ouders, verzorgers of leerkrachten echter bezorgd zijn over de manier waarop een kind prikkels verwerkt, kan het raadzaam zijn om professioneel advies in te winnen, bijvoorbeeld bij een kinderarts, kinderpsycholoog, of een kinderfysiotherapeut met ervaring in sensorische integratie. Het is hierbij wel belangrijk dat de kindefysiotherapeut een specialisatie heeft in sensorische integratie/prikkelverwerking. Dit zit namelijk niet standaard opgenomen in de Masteropleiding Kinderfysiotherapie. Samenwerking met professionals kan leiden tot gepersonaliseerde interventies en ondersteuning voor het kind. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hoe een kind functioneert in de klas of tijdens de zwemles. Wanneer hier veel overprikkeling of onderprikkeling plaats vindt, kan het kind niet goed tot leren komen. Bent u in de omgeving van Schaijk op zoek naar een sensorisch integratiespecialist die u kan helpen bij prikkelverwerkingsproblemen? Dan bent u bij Kinderfysiotherapie Hidding aan het juiste adres.
Heb je een vraag?
Via het onderstaande formulier kun je gemakkelijk al je vragen stellen. Ik neem zo snel mogelijk contact met je op.